NEWS AND ANNOUNCEMENTS

Οι σιελογόνοι αδένες έχουν ευρύτατη νοσολογία, ξεκινώντας από Φλεγμονές μέχρι Όγκους. Οι Φλεγμονές αναφέρονται στην προηγούμενη ενότητα.

Όγκοι. Πολλοί διαφορετικοί τύποι όγκων μπορεί να αναπτυχθούν στους σιελογόνους αδένες, κακοήθεις ή συνηθέστερα καλοήθεις.

Οι δύο πιο συνηθισμένοι καλοήθεις όγκοι είναι είναι το πλειόμορφο αδένωμα και ο όγκος του Warthin.

Το πλειόμορφο αδένωμα συνήθως εμφανίζεται στις Παρωτίδες, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί στον Υπογνάθιο αδένα και τους Ελάσσονες Σιελογόνους αδένες. Ο όγκος είναι συνήθως ανώδυνος και μεγαλώνει αργά. Τα πλειόμορφα αδενώματα είναι καλοήθη (μη καρκινικά) και είναι πιο συνηθισμένα στις γυναίκες από τους άνδρες.

Ο όγκος του Warthin είναι επίσης καλοήθης και αναπτύσσεται στην παρωτίδα. Ο όγκος του Warthin μπορεί να αναπτυχθεί αμφίπλευρα (ταυτόχρονα και στις δύο πλευρές του προσώπου) και τον συναντούμε περισσότερο στους άνδρες.

Ενώ οι περισσότεροι Όγκοι των σιελογόνων αδένων είναι καλοήθεις, κάποιοι μπορεί να είναι κακοήθεις. Οι Κακοήθεις Όγκοι περιλαμβάνουν Βλεννοεπιδερμοειδές καρκίνωμα, Αδενοκυστικό καρκίνωμα, Αδενοκαρκίνωμα και Κακοήθεις μεικτούς Όγκους.

Θεραπεία των νόσων των Σιελογόνων αδένων

Η θεραπεία οιουδήποτε προβλήματος των Σιελογόνων αδένων εξαρτάται από την αιτία του. Αρχικά, διερευνάται η ύπαρξη όγκου ή φλεγμονής με την αξιολόγηση του ιστορικού, του υπερηχογραφήματος, της αξονικής τομογραφίας και της βιοψίας. Η βιοψία με λεπτή βελόνα (FNA) συμβάλλει ιδιαίτερα στην αξιόπιστη προεγχειρητική διάγνωση.

Χειρουργική επέμβαση απαιτείται για την αφαίρεση καλοήθων και κακοήθων όγκων.

Σε μερικούς κακοήθεις όγκους γίνεται συμπληρωματικά ακτινοβολία και χημειοθεραπεία.

Οι λοιμώξεις αυτής της περιοχής σχετίζονται συνήθως με:

1. Οδοντικά αποστήματα / λοιμώξεις

2. Φλεγμονές στο Δέρμα του Προσώπου, όπως Σμηγματογόνες κύστεις

Από αυτές, οι πιο συχνές είναι οι οδοντικές λοιμώξεις.

1. Οδοντικά αποστήματα/λοιμώξεις

1Α. Αιτίες οδοντικών λοιμώξεων

Οι οδοντικές λοιμώξεις προκαλούνται από στοματικά βακτηρίδια που οδηγούν σε οδοντική τερηδόνα και περιοδοντική νόσο (ασθένεια των ούλων), που εξαπλώνεται μέσω του ακρορριζίου στα οστά των γνάθων, όπου μπορούν να σχηματιστεί ένα απόστημα.

1Β. Συμπτώματα οδοντικών λοιμώξεων

Ένα απόστημα μπορεί να οδηγήσει σε πόνο, αν και μπορεί αρχικά να μην παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί μέσω του οστού σε διαστήματα μεταξύ των μυών στο έδαφος του στόματος, τον τράχηλο και το φάρυγγα. Αυτό μπορεί να γίνει κάποιες φορές πολύ σοβαρό και να διακινδυνεύσει ακόμη και τη ζωή του ασθενούς.

Επικίνδυνες τέτοιες επεκτάσεις φλεγμονών στο στόμα που ξεκίνησαν σαν Οδοντικά αποστήματα μπορούν να επεκταθούν στον Οφθαλμό  και να δημιουργήσουν Οφθαλμικό απόστημα, στον Εγκέφαλο → Εγκεφαλικό απόστημα και στον Θώρακα → Πνευμονικό απόστημα.

Τα συμπτώματα στα απλά Οδοντικά αποστήματα περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα, περιορισμό στη διάνοιξη του στόματος (τρισμός), πυρετό και αίσθημα κακουχίας. Προσοχή απαιτείται όταν και εάν συνυπάρχει δυσκολία κατάποσης και αναπνοής.

1Γ. Διάγνωση και θεραπεία οδοντικών λοιμώξεων

Για τη διάγνωση γίνονται ακτινογραφίες των δοντιών και των γνάθων και αξονική τομογραφία, μαζί με εξετάσεις αίματος.

Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει την παροχέτευση του αποστήματος με ενδοστοματική ή εξωστοματική προσπέλαση (ανάλογα με την εντόπισή του), αφαίρεση του αιτιολογικού παράγοντα (υπεύθυνο δόντι) και θεραπεία με αντιβιοτικά. Η επέμβαση γίνεται υπό τοπική ή γενική αναισθησία.

1Δ. Άμεση αντιμετώπιση απαιτεί το Πλαγιοφαρυγγικό απόστημα.

Η εικόνα του είναι συνήθως θορυβώδης με πυρετό, πόνο, αδυναμία διάνοιξης στόματος (τρισμό). Το οίδημα (πρήξιμο) μπορεί να είναι περιορισμένο.

Εδώ απαιτείται η μεγάλη εμπειρία του Χειρουργού να υποψιαστεί αμέσως την εντόπιση αυτή και να κάνει τα απαραίτητα, πριν να είναι πολύ αργά.

Επεκτάσεις ενός Πλαγιοφαρυγγικού αποστήματος, που μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνες για τη ζωή του ασθενούς επιπλοκές, είναι η επέκταση στο Οπισθοφαρυγγικό διάστημα και στο Μεσοθωράκιο. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η Μεσοθωρακίτιδα έχει ποσοστό θνητότητας 50%.

2. Φλεγμονές στο Δέρμα του Προσώπου

Δερματικές βλάβες, όπως σπυράκια, σμηγματογόνες κύστεις, δήγματα ζώων και τσιμπήματα εντόμων μπορούν επίσης να μολυνθούν από βακτήρια, που κανονικά αποικίζουν το δέρμα, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί απόστημα ή/και να επεκταθεί η λοίμωξη  στους γύρω ιστούς (κυτταρίτιδα). Η θεραπεία περιλαμβάνει αντιβιοτικά και χειρουργική παροχέτευση.

Μερικοί ασθενείς είναι πιο ευάλωτοι σε λοιμώξεις, εάν το ανοσοποιητικό τους σύστημα έχει εξασθενήσει από τον  σακχαρώδη διαβήτη ή φάρμακα, όπως στεροειδή, ανοσοκατασταλτικά και χημειοθεραπεία.

Παρόλα αυτά η κλινική μας πείρα έχει δείξει ότι η άμυνα του ανοσοποιητικού μας συστήματος καμιά φορά μπορεί να είναι μειωμένη χωρίς άλλες ενδείξεις. Ως παράδειγμα θα αναφέρουμε τον Νικόλα, που μας περιγράφει στις Εμπειρίες Ασθενών μας αυτά που πέρασε. Ήταν υγιέστατος και δημιούργησε από Φλεγμονή Δοντιού Οφθαλμικό Απόστημα και σε ηλικία πολύ μικρή.

3. ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΖΩΗΣ η έγκαιρη διάγνωση ΦΛΕΓΜΟΝΩΝ στο Στόμα – Συχνές Ερωτήσεις για Φλεγμονές στο Στόμα

3.1. Γιατί οι Φλεγμονές στο Στόμα μπορούν να αποτελέσουν κίνδυνο για τη ζωή μας;

Η φλεγμονή μπορεί από την περιστοματική περιοχή (Δόντια, Ιγμόρεια, Σιελογόνους αδένες) να επεκταθεί στον Τράχηλο ή στον Οφθαλμικό κόγχο. Από εκεί μπορεί περαιτέρω να εμβολιστεί στον Εγκέφαλο ή στον Πνεύμονα. Εκτός αυτών των περιοχών η φλεγμονή μπορεί να εντοπιστεί σε οιοδήποτε σημείο του σώματος, ενώ ακόμη είναι δυνατόν να δημιουργηθεί μια γενική επιβάρυνση ΟΛΟΥ του οργανισμού, αρχικά ως απλή κακουχία και αργότερα με αύξηση κάθε αιματολογικού δείκτη φλεγμονής (λευκά, CRP κλπ.).

Έχουμε σώσει πολλούς ασθενείς, που προλάβαμε κάποια δυσμενή επέκταση της φλεγμονής τους, που ξεκίνησε από το στόμα και κατορθώσαμε έτσι να αποφύγουμε τη σοβαρή επίπτωση στη ζωή τους.

Ατυχώς ακόμη χάνονται διεθνώς ασθενείς με παρόμοιες δυσμενείς επεκτάσεις οδοντικών αποστημάτων, διότι καθυστέρησαν να επισκεφθούν τον Ειδικό, όπως φαίνεται και από τη διεθνή βιβλιογραφία, ακόμα και από δικά μας άρθρα.

Η πιθανότητα επέκτασης μιας φλεγμονής από το στόμα σε οιοδήποτε σημείο του σώματος εξαρτάται από την τυχόν μειωμένη άμυνα του ασθενούς τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία. Έχουμε δημοσιεύσει περίπτωση νεαρού ασθενούς, υγιέστατου, που σε ηλικία 15 ετών περίπου, έκανε από Ιγμορείτιδα Οφθαλμικό απόστημα.

Εάν το Πνευμονικό ή Οφθαλμικό απόστημα παραμεληθεί, ή δεν διαγνωστεί άμεσα, τότε υπάρχουν πολύ σοβαροί κίνδυνοι για την ζωή του ασθενούς.

Σύμφωνα με στοιχεία που αναφέρονται στη δική μας μελέτη (link), εάν δημιουργηθεί Μεσοθωρακίτιδα, η πιθανότητα απώλειας της ζωής του ασθενούς ανέρχεται στο 42,8%.

Η λήψη κάποιου αντιβιοτικού από οδηγία φίλου – συγγενούς ή ακόμη και κάποιου μη ειδικού γιατρού ή φαρμακοποιού, χωρίς άμεση εξέταση από Ειδικό, μπορεί να αποβεί εγκληματική αμέλεια για την ίδια τη ζωή του ασθενούς.

3.2. Πως δημιουργούνται οι Φλεγμονές στο Στόμα;

Οι φλεγμονές στην περιοχή του Στόματος μπορεί να προέρχονται από τα/τους:

• Δόντια: όταν δημιουργήσουν Τερηδόνα ή Απόστημα
• Ούλα: από Ουλίτιδα ή Περιοδοντίτιδα
• Ιγμόρεια: από Ιγμορείτιδα
• Σιελογόνους Αδένες: μετά φλεγμονή τους, δηλ. Σιαλαδενίτιδα (πχ από λίθο)

3.3. Οι Φλεγμονές στο Στόμα μπορούν να επεκταθούν σε όλο τον Οργανισμό;

Οι Φλεγμονές στο Στόμα μπορεί να επεκταθούν σε όλο τον Oργανισμό, διότι το Στόμα έχει πολύ καλή αιμάτωση και στενή γειτνίαση με πολλά ευγενή όργανα (Οφθαλμός, Εγκέφαλος κλπ).  Εκτός αυτών όλων, τα μεγάλα αγγεία (καρωτίδα, σφαγίτιδα) και οι ανατομικοί χώροι που δημιουργούνται κατά την πορεία τους, παίζουν σημαντικό ρόλο στην επέκταση της Οδοντογενούς φλεγμονής, που από το Στόμα μπορεί οπουδήποτε να εμβολιστεί.

Πιο συχνά οι Φλεγμονές στο Στόμα επεκτείνονται στο θώρακα δημιουργώντας πνευμονικό απόστημα, περικαρδίτιδα κλπ. Άλλη συνήθης επέκταση που επίσης ενέχει  σοβαρό κίνδυνο είναι στα ιγμόρεια. Από τα ιγμόρεια η φλεγμονή μπορεί να εμβολιστεί στον οφθαλμικό κόγχο και από εκεί στον εγκέφαλο.

Η χρήση των Αντιβιοτικών, αλλά κυρίως η ευαισθητοποίηση των Γιατρών, όπως και η ενημέρωση των ασθενών έχει μειώσει σημαντικά τον αριθμό των ασθενών που χάνουν τη ζωή τους από Φλεγμονές Δοντιών, που επεκτείνονται από το στόμα στον εγκέφαλο ή τον πνεύμονα, δημιουργώντας αντίστοιχα εγκεφαλικά ή πνευμονικά αποστήματα.

3.4. Πώς μπορώ να ελέγξω την ύπαρξη τυχόν Φλεγμονών στο Στόμα;

Με επίσκεψη σε ένα εξειδικευμένο κέντρο, όπου θα χρειαστείτε και μια πρόσφατη πανοραμική ακτινογραφία.

3.5. Τι μπορώ να κάνω για να μην έχω Φλεγμονές στο Στόμα μου;

1. Να πηγαίνετε για έλεγχο στο γιατρό σας, οπωσδήποτε ανά έτος τουλάχιστον.
2. Πρέπει να έχετε καλή στοματική υγιεινή, πλένοντας τα δόντια σας μετά από κάθε γεύμα.

Πως εξασφαλίζεται η καλή στοματική υγεία;

1. Αντιμετώπιση κάθε Φλεγμονής
2. Θεραπεία ή εξαγωγή υπαίτιου δοντιού, που προκαλεί Φλεγμονή και αντικατάσταση του με κλασσική προσθετική εργασία ή Εμφύτευμα (ένα ή περισσότερα, ανάλογα το εύρος της κενής περιοχής).
3. Προτίμηση της Θεραπείας των δοντιών έναντι της εξαγωγής τους. Η εξαγωγή συστήνεται μόνο όταν κάθε θεραπευτική προσπάθεια απέτυχε.
4. Έλεγχος ιγμορείων και σιελογόνων αδένων
5. Αναγκαία είναι μία Πανοραμική ακτινογραφία σε συχνότητα ανάλογη με το ιστορικό του ασθενούς (ανά ένα έως τρία έτη)
6. Στην περίπτωση των εμφυτευμάτων ή άλλων ενδοστοματικών θεραπειών ισχύουν διαφορετικά πρωτόκολλα συχνότητας ακτινογραφικού ελέγχου.

3.6. Πώς τα Εμφυτεύματα συμβάλουν στην πρόληψη των Φλεγμονών στο Στόμα;

Η τοποθέτηση των Εμφυτευμάτων γίνεται μετά από την εξάλειψη κάθε εστίας Φλεγμονής στο Στόμα και ο ασθενής, μετά τη θεραπεία με τα Εμφυτεύματα βρίσκεται σε ένα πολύ καλό επίπεδο στοματικής υγείας.

Μετά την αποκατάσταση των δοντιών που έχασε, με Εμφυτεύματα, είναι πολύ καλά πληροφορημένος και κυρίως ευαισθητοποιημένος για την υγιεινή του στόματος.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών που έχουν βάλει Εμφυτεύματα, να διατηρούν και να παρακολουθούν την υγεία του στόματος τους. Έζησαν τις επιπτώσεις της αμέλειάς τους και σίγουρα δεν θέλουν να ξαναφτάσουν στο ίδιο επίπεδο αδιαφορίας για τον εαυτό τους.

---

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ από το ΒΙΒΛΙΟ του ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ για τις ΦΛΕΓΜΟΝΕΣ

Οι λοιμώξεις της στοματογναθικής περιοχής συχνά περιχαρακώ­νονται στο σημείο αρχικής εντόπισής τους, γεγονός που οφείλεται στην άμυνα του οργανισμού, αλλά και κάποιες φορές στην άμεση λή­ψη αντιβιοτικών. Παρόλα αυτά κάποιες φορές η φλεγμονή επεκτείνε­ται σε γειτονικά ανατομικά διαστήματα, οπότε απαιτείται άμεση χει­ρουργική αντιμετώπιση. Εάν τούτο δεν διαγνωσθεί άμεσα ή παραμε­ληθεί από τον ασθενή η λοίμωξη από τους γειτονικούς ιστούς της πε­ριοχής προέλευσης της μπορεί να επεκταθεί σε απομακρυσμένες περιοχές π.χ. μεσοθωράκιο, εγκέφαλος και να θέσει σε σοβαρό κίν­δυνο τη ζωή του ασθενούς.

Τα διαστήματα είναι εν δυνάμει χώροι που περικλείονται από μύ­ες, οστά και περιτονίες (Εικόνα 39.3).

Οι λοιμώξεις μπορεί να εντοπίζονται σε ένα ή περισσότερα τέτοια διαστήματα, τα οποία επικοινωνούν μεταξύ τους.

 

Η αρίθμηση των εικόνων αντιστοιχεί με την υπάρχουσα στο Σύγγραμα του Καθηγητού.

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Ανατομικά Διαστήματα

α. Επιφανειακό διαμέρισμα

β. Έδαφος του στόματος

γ. Το υπογενείδιο διάστημα

δ. Το υπογνάθιο διάστημα

ε. Μασητηριακό διάστημα

στ. Παραφαρυγγικός χώρος (Εικόνα 39.5)

ζ. Παρωτιδικός χώρος

η. Παρααμυγδαλικό διάστημα

2. Η πορεία της Λοίμωξης και η θέση σχηματισμού αποστήματος ανάλογα με το εμπλεκόμενο δόντι

Μια οξεία οδοντογενής λοίμωξη εξαπλώνεται με έναν προβλέψιμο τρόπο, εξαιτίας της θέσης των δοντιών μέσα στις γνάθους και της πρόσφυσης μυών, όπως ο μασητήρας και ο βυκανητής σε αυτές.

Μια περιακρορριζική λοίμωξη η οποία προέρχεται από τα άνω δόντια συχνά επεκτείνεται χειλικά ή παρειακά κατά μήκος της ουλοπαρειακής αύλακας.

Παρειακή εξάπλωση μιας λοίμωξης προερχόμενης από τους γομφίους της άνω γνάθου μπορεί να προχωρήσει κάτω από την πρόσφυση του βυκανητή και να εμφανιστεί ενδοστοματικά στην κάτω ουλοπαρειακή αύλακα ή να προχωρήσει πάνω από την πρό­σφυση του βυκανητή και εντός του επιπολής προσωπικού χώρου (Εικόνα 39.6).

Η ρίζα του άνω πλάγιου τομέα έχει συχνά υπερώια κλίση και για το λόγο αυτό μια περιακρορριζική φλεγμονή μπορεί να κατευθύνεται προς την υπερώα.

Η ρίζα του κυνόδοντα είναι επιμηκυσμένη και έτσι μια περιακρορριζική φλεγμονή μπορεί να παρουσιαστεί είτε στην ουλοχειλική αύλακα, είτε να πορευτεί προς τα πάνω στα πλάγια της ρινός και έως την περιοχή του έσω κανθού (Εικόνα 39.7).

Φλεγμονή προερχόμενη από τις ρίζες των κάτω τομέων συχνά εμ­φανίζεται κλινικά στην ουλοχειλική αύλακα σαν εντοπισμένη διό­γκωση. Μερικές φορές η λοίμωξη πορεύεται μεταξύ των δύο πρό­σθιων γαστέρων του διγάστορα μυ και εμφανίζεται στην κορυφή του γενείου ή υπογενείδια, όπου μπορεί να διαγνωστεί λαθεμένα ως περιοχικό απόστημα του δέρματος ή θυλακίτιδα (Εικόνα 39.8).

Παρειακή επέκταση της λοίμωξης από τους γομφίους μπορεί να περάσει κάτω από την πρόσφυση του βυκανητή στην κάτω γνάθο και να εμφανιστεί εντός του επιπολής προσωπικού διαστήματος (Εικόνες 39.6, 39.9, 39.10).

 

 

 

 

 

3. Κυτταρίτιδα και Λοιμώξεις των Περιτονιακών Διαστημάτων

Λοιμώξεις προερχόμενες από το στόμα, το πρόσωπο ή τις γνάθους μπορούν να επεκταθούν στον υποδόριο ιστό προκαλώντας προσωπι­κή κυτταρίτιδα ή βαθύτερα στα περιτονιακά διαστήματα (Εικόνα 39.12). Η πιο συνήθης πηγή λοιμώξεων είναι τα δόντια (περια­κρορριζική, περιοδοντική λοίμωξη ή περιστεφανίτιδα). Τα στάδια της λοίμωξης περιλαμβάνουν την κυτταρίτιδα και το απόστημα. Το από­στημα, αν δεν παροχετευτεί χειρουργικά, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να δημιουργηθεί συρίγγιο (Εικόνα 39.13).

4. Αντιμετώπιση μιας εν τω βάθει Τραχηλικής Λοίμωξης και ο έλεγχος του Αεραγωγού

Η σημαντικότερη μέριμνα του ιατρού θα πρέπει να είναι η βατότη­τα του αεραγωγού. Σε ασθενείς στους οποίους ο αεραγωγός είναι σε κίνδυνο απαιτείται προσεκτική παρακολούθηση, καθώς αυτοί μπορεί να παρουσιάσουν ραγδαία επιδείνωση και η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αποβεί καθοριστική. Ενδείξεις προβλημάτων στον αερα­γωγό είναι η αναπνοή με ανοικτό το στόμα, η χρήση των επικουρικών αναπνευστικών μυών, η διαστολή των ρωθώνων και η ταχύπνοια. Όψιμα σημεία είναι ο συριγμός, η υποξία, και η κυάνωση εξαιτίας ση­μαντικής μείωσης της αναπνευστικής οδού. Εάν υπάρχει σημαντικό πρόβλημα στον αεραγωγό, μπορεί να είναι απαραίτητη η δημιουργία χειρουργικού αεραγωγού ή η διασωλήνωση του ασθενή.

5. Λουδοβίκειοι Κυνάγχη

Η οξεία αυτή λοίμωξη περιγράφεται ως κυτταρίτιδα των ιστών του εδάφους του στόματος αμφοτερόπλευρα. Η λοίμωξη είναι οδοντογενούς αιτιολογίας στο 90% των περιπτώσεων, ενώ άλλα αίτια είναι το επιμολυσμένο κάταγμα κάτω γνάθου ή ακόμη η σιελαδενίτιδα του υπογναθίου αδένα.

Τα δόντια που εμπλέκονται στην αιτιοπαθογένεση της Λουδοβί­κειου κυνάγχης συχνότερα είναι οι δεύτεροι και οι τρίτοι γομφίοι της κάτω γνάθου. Η κλινική εικόνα εμφανίζει συμπτωματολογία συστηματικής τοξικότητας σε συνδυασμό με σανιδώδη σκληρία της άνω μοίρας του τραχήλου από γωνία σε γωνία της κάτω γνά­θου εντός της υπερϋοειδούς περιοχής, με οίδη μα του εδάφους του στόματος, το οποίο ανυψώνει τη γλώσσα. Το δέρμα είναι εξέρυθρο και φλεγμαίνει. Η αξονική τομογραφία αποκαλύπτει πολλα­πλή προσβολή των διαστημάτων της κεφαλής και του τραχήλου (Εικόνες 39.14, 39.15).

6. Λοιμώξεις του Κόγχου

Οι λοιμώξεις του κόγχου οφείλονται κατά βάση σε φλεγμονές προερχόμενες από τα άνω δόντια. Εκτός των γομφίων και προγομ­φίων της άνω γνάθου, μπορεί να οφείλονται και σε τραυματισμένα πρόσθια δόντια της άνω γνάθου.

Η λοίμωξη πορεύεται είτε μέσω των ιγμορείων, είτε μέσω του κυνικού βόθρου, είτε μέσω της γωνιαίας φλέβας προς τον κόγχο.

Μια οδοντογενής ιγμορίτιδα μπορεί να επεκταθεί είτε προς τον κόγχο μέσω του εδάφους του, ή είναι δυνατόν να προκαλέσει πανκολπίτιδα και να επεκταθεί προς τον κόγχο διαμέσου των ηθμοει­δών κυψελών. Μια ρινογενής ιγμορίτιδα μπορεί να έχει το ίδιο αποτέλεσμα. Αρχικά προκαλείται κυτταρίτιδα, η οποία μπορεί να επε­κταθεί κάτω από το περιόστεο και να προκληθεί υποπεριοστικό απόστημα ή ακόμη να εξελιχθεί σε ενδοκογχικό απόστημα.

Ενίοτε τραυματισμός των οστικών δομών του κόγχου μπορεί να οδηγήσει σε λοίμωξη. (Εικόνες 39.16, 39.17).

7. Δυσμενείς απομακρυσμένες επεκτάσεις ΣτοματοΓναθοπροσωπικών Αποστημάτων

Α. Εγκεφαλικό απόστημα ως αποτέλεσμα θρομβοφλεβίτιδας και θρόμβωσης του σηραγγώδους κόλπου

Β. Πνευμονικό απόστημα και άλλες κατιοΰσες οδοντογενείς λοιμώξεις

Οι οδοντογενείς λοιμώξεις της στοματογναθοπροσωπικής πε­ριοχής μπορούν μέσω των περιτονιακών διαστημάτων να εξαπλω­θούν έως και το μεσοθωράκιο. Η επιπλοκή αυτή είναι ιδιαίτερα σο­βαρή, καθώς αναφέρονται πολύ υψηλά ποσοστά θνητότητας, έως και 40%. Οι κατιούσες οδοντογενείς λοιμώξεις οφείλονται συνηθέστερα στα δόντια της κάτω γνάθου.

Η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα: πυρετός, οδυνοφαγία και δυσφαγία, σκληρία ή οίδημα του τραχήλου, θωρακικός πόνος, διάταση των σφαγίτιδων, δύσπνοια, υποξία και αναπνευστική ανεπάρκεια (Εικόνα 39.18).

Το συνολικό σχέδιο θεραπείας θα πρέπει να περιλαμβάνει φαρ­μακευτική και χειρουργική παρέμβαση, που σημαίνει διάνοιξη των προσβεβλημένων τραχηλικών διαστημάτων ή θωρακοτομή, όπου απαιτείται (Εικόνα 39.19).

Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή θεραπεία είναι η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση. Από τους 21 ασθενείς που μελέτησε οι Estrera και συν. το 1983 η διά­γνωση σε 6 από αυτούς τέθηκε μετά το θάνατό τους. Εξαιτίας της καθυστερημένης διάγνωσης και της κεραυνοβόλας εξέλιξης της νόσου, η θνητότης ανέρχεται γύρω στο 40%, παρά την επιθετική αντιμετώπιση. Θανατηφόρες επιπλοκές προκύπτουν από τη διά­βρωση μεγάλων αγγείων ή από τη δημιουργία αορτοπνευμονικού συριγγίου.

8. Νεκρωτική Περιτονίτιδα

Αυτή η πολυμικροβιακή λοίμωξη των μαλακών μορίων χαρακτηρίζεται από νέκρωση της περιτονίας και του υποδόριου ιστού. Συ­νήθως περιγράφεται στο περίνεο και το κοιλιακό τοίχωμα, όμως είναι δυνατό να αφορά και την περιοχή της κεφαλής και τραχήλου. Η θνητότητα από τη λοίμωξη αυτή φτάνει το 40% παρά την έγκαιρη διάγνωση και την επιθετική θεραπεία.

Στον τράχηλο η νεκρωτική περιτονίτιδα είναι σχεδόν πάντα οδοντογενούς αιτιολογίας.